Σε τέτοιες γιορτινές ημέρες, που αυξάνεται η κατανάλωση αλκοόλ, αυξάνονται κ τα μαργαριτάρια που διαδίδονται για το πως να αποτρέψουμε ή να μειώσουμε το ρίσκο της μέθης.
Μέσα στους μύθους όμως υπάρχουν και κάποιες αλήθειες!
Ας τα ξεκαθαρίσουμε σε αυτό το εορταστικό #drugtalk 💊👇
Πριν αναφερθούμε στη μέθη & το hangover, ας αναφέρουμε πρώτα 2-3 στοιχεία για το αλκοόλ που συχνά-πυκνά βρίσκονται στο κέντρο μυθοπλασιών.
🔸Αλκοόλ & κέφι:
Η αιθανόλη, που περιέχεται στα αλκοολούχα ποτά, είναι μια νευροκατασταλτική ουσία - καταστέλλει τον εγκέφαλο, δεν διεγείρει!
Και η καταστολή αυτή προκαλεί την μείωση του κινητικού συντονισμού, τη δυσκολία λήψης αποφάσεων, την απώλεια μνήμης, τις επιβραδυνόμενες αντιδράσεις, κτλ κτλ.
Έτσι και το "κέφι" δεν οφείλεται σε διέγερση του εγκεφάλου, αλλά στην καταστολή του ελέγχου συναισθημάτων & παρορμήσεων!
🔸Αλκοόλ & κρύο:
Σε αντίθεση με την ευρεία αντίληψη, το αλκοόλ δεν αυξάνει την θερμοκρασία του οργανισμού, αλλά την μειώνει! Kαταστέλλει το κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματός μας, τον υποθάλαμο. Η μεγάλη κατανάλωση μάλιστα, προκαλεί υποθερμία.
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1811578
Στην υποθερμική δράση του αλκοόλ συνεισφέρει κ η υπογλυκαιμία (η μείωση γλυκόζης στο αίμα) που προκαλείται απ'το αλκοόλ, μέσω καταστολής του ήπατος, το οποίο παράγει/εκκρίνει γλυκόζη στο αίμα.
Γιατί τότε αισθανόμαστε πιο ζεστοί όταν πιούμε 1-2 ποτάκια; 😏
rehab-recovery.co.uk/resources/why-alcohol-causes-hypoglycaemia/
Διότι έχουμε την *ψευδαίσθηση* της ζεστασιάς, για 2 λόγους:
α) Το αλκοόλ διαστέλει τα αγγεία μας μέσω αύξησης του φυσικού αγγειοδιασταλτικού στο σώμα μας, του oξείδιου του αζώτου (ΝΟ). Αυτή η διαστολή αυξάνει το αίμα στην επιφάνεια του σώματος, νιώθοντας ζεστό το δέρμα μας.
Αλλά αυτή η αίσθηση είναι προσωρινή.. Διότι η αυξημένη έκθεση του αίματος στην επιφάνεια του σώματος, που έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το εσωτερικό, προκαλεί και την γρήγορη μείωση της θερμοκρασίας του αίματος και άρα μετά από λίγα λεπτά χάνεται αυτή η αίσθηση ζεστασιάς..
β) Επίσης, το αλκοόλ, ως νευροκατασταλτικό, καταστέλλει έμμεσα τον μυϊκό τόνο χαλαρώνοντας τους μύες, και άρα μειώνει το τρεμούλιασμα που κάνουμε όταν κρυώνουμε, δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι δεν μας επηρεάζει η έκθεση στο κρύο..
ninds.nih.gov/health-information/clinical-trials/effect-alcohol-tremors
ΟΚ - αφού αναφερθήκαμε σε 2 συχνούς μύθους για το αλκοόλ, πάμε στο δια ταύτα του ποστ, δλδ στο θέμα της μέθης!
Συνοπτικά, 𝗧𝗣𝗜𝗔 (3) πράγματα μπορούν τεκμηριωμένα να μειώσουν την επίπτωση μέθης απ' το αλκοόλ: τροφή, υγρά, τρόπος.
Και για τα 3 υπάρχουν αλήθειες & μύθοι 👇
1. Παρουσία τροφής στο στομάχι:
🔸Αν καταναλώνεις ΛΙΓΟ αλκοόλ, τότε η τροφή θα ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙ την απορρόφηση του (= ο χρόνος της μπλε κορυφής), θα ΜΕΙΩΣΕΙ την μέγιστη ποσότητά του στο αίμα (ύψος μπλε γραμμής), & θα ΜΕΙΩΣΕΙ και την ολική ποσότητα στο αίμα (μέγεθος μπλε καμπύλης).
Αυτό το κάνει η τροφή βάζοντας ένα "φυσικό φράγμα" στην απευθείας απορρόφησής του αλκοόλ απ'το έντερο, καθυστερόντας την γρήγορη απορρόφησή του.
Επίσης, η τροφή ενεργοποιεί και τα μεταβολικά ένζυμα του αλκοόλ στο ΣΤΟΜΑΧΙ, πριν απορροφηθεί από το αίμα και μεταβληθεί από το ήπαρ!
🔸Αν πιεις ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ όμως, τότε η τροφή ναι μεν θα καθυστερήσει τον ρυθμό απορρόφησής του & θα αποτρέψει την υψηλή συγκέντρωση στο αίμα, αλλά ΔΕΝ θα μπορεί να μειώσει την ΣΥΝΟΛΙΚΗ ποσότητα που εν τέλη θα απορροφηθεί στο αίμα (το μπλε εμβαδόν είναι σχεδόν ίδιο με το κίτρινο).
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Με απλά λόγια, τρώγοντας κάτι, είτε πριν είτε κατά την διάρκεια της κατανάλωσης αλκοόλ, θα μετριάσει την επίπτωσή του αλκοόλ στον εγκέφαλο και άρα θα μειώσει το ρίσκο μέθης - ΑΛΛΑ αν η ποσότητα είναι μεγάλη, η εγκεφαλική καταστολή είναι αναπόφευκτη.
⚠ Να βάλουμε όμως κ μια σημείωση εδώ:
Το αλκοόλ πυκνότητας >30% ερεθίζει το στομάχι (=gastric irritant). Αυτό σημαίνει ότι ανάλογα της ποσότητας & ΚΑΙ της πυκνότητας του αλκοόλ, μπορεί να προκαλέσει έμετο, που θα ΠΡΟΑΧΘΕΙ απ'την παρουσία *μεγάλης* ποσότητας τροφής στο στομάχι.
Γι'αυτό τον λόγο προτρέπεται να μετριάζεται η ποσότητα της τροφής & να απλώνεται χρονικά η διάρκειά της όταν καταναλώνουμε αλκοόλ.
Τροφές υψηλές σε λιπαρά, πρωτεϊνες & φυτικές ίνες (ξηροί καρποί, τυρί, ψάρι, αυγά, λαχανικά) μετριάζουν περισσότερο την τοξικότητα του αλκοόλ.
2. Υγρά.
Είναι ευρέως γνωστό ότι το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση.
Αυτό γίνεται επειδή καταστέλλει την αντιδιουρητική ορμόνη του οργανισμού, προκαλώντας διούρηση. Εκτός από νερό όμως χάνουμε & ηλεκτρολύτες. Η μείωση και των δύο επηρεάζουν άμεσα τον εγκέφαλο & συνεισφέρουν στη μέθη!
Προσέξτε κάτι όμως:
Η διουρητική δράση του αλκοόλ είναι αναλογική με την πυκνότητα & ποσότητά του.
Άρα αν πιει κάποιος λίγο νερό, πχ επειδή δίψασε, ενώ θα καταναλώνει αλκοόλ, ΔΕΝ θα αποτραπεί η αφυδάτωση, αφού η διούρηση απ'το αλκοόλ θα προκαλεί απώλεια νερού/ηλεκτρολυτών.
Επομένως για να αποτρέψουμε την αφυδάτωση από σημαντική κατανάλωση αλκοόλ, θα πρέπει η ενυδάτωση να γίνεται και αυτή ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ, σε ποσότητα & σε ρυθμό, με την κατανάλωση του αλκοόλ, ώστε να υπάρχει *ισορροπία*.
Εμπειρικά δεδομένα λένε ότι η ΕΝΑΛΛΑΓΗ κατανάλωσης νερό & αλκοόλ κατά την διάρκεια της κατανάλωσης, είναι το ιδανικό.
Μία ρουφηξιά νεράκι, μία ρουφηξιά αλκοόλ..
Ακόμα κ αν η κατανάλωση αλκοόλ δεν είναι μεγάλη, πίνοντας λίγο νερό θα μειωθεί o ερεθισμός του αλκοόλ στο στομάχι.
⚠ Σημείωση:
Αν η ποσότητα αλκοόλ που θα καταναλώσετε είναι σημαντική, αποφύγετε να τη συνδυάσετε με αναψυκτικά (cola, energy drinks) που περιέχουν καφεϊνη, αφού κ αυτή προκαλεί αφυδάτωση, και έτσι η ταυτόχρονη κατανάλωση θα προκαλέσει συνέργεια αφυδάτωσης!
3. Τρόπος.
Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει ότι η επίπτωση της μέθης εξαρτάται κυρίως από την ποσότητα του αλκοόλ που θα καταναλώσουμε, σε σχέση με τον χρόνο (=ρυθμός). Ισχύει αυτό διότι τo σώμα μας μπορεί να μεταβολίσει (διασπάσει) περίπου 1 μονάδα αλκοόλ ανά 40-60 λεπτά.
Αυτό το νούμερο δεν αναφέρεται στη μέθη, αλλά στον χρόνο που παίρνει το σώμα μας για να αποβάλλει την ποσότητα του αλκοόλ, μέσω μεταβολικών ενζύμων - τα οποία φανταστείτε τα ως ένα ψαλίδι (ένζυμο) που κόβει χαρτί (αλκοόλ) με ικανότητα κάποιου ρυθμού (= 1 μονάδα αλκοόλ/1 ώρα).
Αυτός ο χρόνος διαφέρει για τον καθένα μας, ανάλογα πχ με το BMI μας, το είδος του ποτού που πίνουμε, αν παίρνουμε φάρμακα, κτλ.
Κάποιοι το μεταβολίζουν καλύτερα.
Αυτό όμως που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι η σημασία του *ΤΡΟΠΟΥ* κατανάλωσης μιας ποσότητας αλκοόλ που θα πιούμε.
Οι μικρές γουλιές έχουν μικρότερο ρίσκο μέθης απ' ότι οι μεγάλες!
Αν πιεις δλδ 9 σφηνάκια σε 3 ώρες (= 3 μονάδες/ώρα), έχεις μεγαλύτερη πιθανότητα να μεθύσεις παρά αν πιεις 1 μεγάλο ποτήρι κρασί σε 3 ώρες (= 3 μον/ώρα).
Η ποσότητα & ρυθμός είναι ίδια, διαφέρει ο τρόπος κατάπωσης!
Και αυτό γιατί όταν η ποσότητα του αλκοόλ εισάγεται σε μικρές σταθερές δόσεις, αλλάζει ο ρυθμός με τον οποίο αποβάλλεται απ'το σώμα μας!
Αυτό το ονομάζουμε στην φαρμακολογία "order of kinetics" - τάξεις κινητικής, και καθορίζει τον τρόπο που αποβάλλεται ένα φάρμακο/ουσία.
Στην "μηδέν-τάξη κινητικής" η ουσία αποβάλλεται με σταθερό ρυθμό (μονάδες/χρόνο) ανεξάρτητα με την συγκέντρωση στο αίμα.
Στην "πρώτη-τάξη κινητικής" η ουσία αποβάλλεται περισσότερη στα πρώτα λεπτά, όπου η συγκέντρωση στο αίμα είναι μεγάλη, και μετά σταδιακά πέφτει ο ρυθμός.
Στην περίπτωση του αλκοόλ, ισχύουν και οι δύο τάξεις κινητικής, ανάλογα με τη συγκέντρωση του αλκοόλ στο αίμα:
Σε μικρές συγκεντρώσεις (<0.15mg/100ml), το αλκοόλ μεταβολλίζεται με πρώτη-τάξη κινητικής, και επομένως στα πρώτα λεπτά που θα μπει στο αίμα θα αποβληθεί περισσότερο.
Άρα, όταν πίνουμε σε μικρές γουλιές το ποτό μας, εισάγεται στο σώμα μας το αλκοόλ σε μικρές δόσεις, που σημαίνει ότι η συγκέντρωση στο αίμα μας κρατιέται σε χαμηλά επίπεδα, και άρα η αποβολλή του αλκοόλ από το σώμα γίνεται με μεγαλύτερο ρυθμό!
umatter.princeton.edu/limits/drink-smart
Άρα αγαπητοί/αγαπητές μου,
εάν σχεδιάζετε να πιείτε περισσότερο αλκοόλ από όσο συνιστάται (1 μονάδα/ώρα), προσπαθείστε να εφαρμόσετε αυτά τα 3 στοιχεία στον τρόπο που πίνεται το αλκοόλ σας (τροφή, υγρά, τρόπος κατάπωσης), ώστε να μειώσετε το ρίσκο μέθης.
Κλείνοντας, όσοι/όσες ενδιαφέρεστε, ξεκινώ ένα είδος ανοιχτού newsletter/blog όπου θα σχολιάζω σημαντικά επιστημονικά νέα ή θέματα γενικού ενδιαφέροντος που έχουν να κάνουν με φάρμακα & ουσίες👇 Πιστεύω θα έχει ενδιαφέρον - τα λέμε σύντομα κ από εκεί!
drugtalk.substack.com
Επίσης, όλα τα threads που αναρτώ στο Twitter είναι μαζεμένα εδώ, για όσους ενδιαφέρονται να ρίξουν μια ματιά σε προηγούμενα #drugtalk ή σε παλαιότερα θρεντς 👇
typefully.com/N_Dietis
@threadreaderapp unroll please :)