Σχετικά με το ρεπορτάζ του Reuters για την ασπαρτάμη κ την επικείμενη κατηγοριοποίησή της απ'τον ΠΟΥ ως "πιθανώς καρκινογόνα", επειδή διαβάζω αρκετές ανακρίβειες κ ανησυχούν άνθρωποι που "βασίζονται" σε αυτή (πχ διαβητικοί), αξίζει να δούμε τι ισχύει κ τι όχι.
1/🧵
Κατ'αρχήν τo ρεπορτάζ του Reuters αναφέρει ότι η επιτροπή IARC του ΠΟΥ θα κατηγοριοποιήσει την ασπαρτάμη στις 14 Ιουλ. Επομένως ακόμη δεν γνωρίζουμε αναλυτικά ποιο είναι το σκεπτικό τους & τα κριτήριά τους, κ αρα θα πρέπει να περιμένουμε.
Το ρεπορτάζ εδώ:
reuters.com/article/health-who-aspartame/exclusive-whos-cancer-research-agency-to-say-aspartame-sweetener-a-possible-carcinogen-sources-idUSL1N38K186
Φυσιολογικά, οι ερωτήσεις του κόσμου είναι πολλές:
- Μπορεί η χρήση της στις τροφές να προκάλεσε καρκίνους;
- Ποιος ευθύνεται που τόσα χρόνια μας δίνανε καρκινογόνα ουσία;
- Να αποφεύγω τροφές με ασπαρτάμη;
- Πως μαθαίνουμε ξαφνικά ότι ένα τόσο συχνό συστατικό είναι καρκινογόνο;
Θα απαντήσω τις ερωτήσεις αυτές με τεκμηρίωση, για να απαντηθούν κ οι ανησυχίες ανθρώπων που έχουν βασιστεί στην ασπαρτάμη για λόγους υγείας.
Όμως, είναι σημαντικό πρώτα να ξεκαθαρίσουμε 2-3 πράγματα.
Πρώτα απ'όλα, ποια είναι αυτή η επιτροπή του IARC;
To IARC (International Agency for Research on Cancer) είναι ένα σώμα που ιδρύθηκε το 1965 από ΠΟΥ & ΟΗΕ για να προωθεί την έρευνα στον καρκίνο (κυρίως σε αναπτυσσόμενες χώρες). Και κατηγοριοποιεί ουσίες για τον **κίνδυνο** καρκινογένεσής τους.
iarc.who.int/
Προσέξτε: Κατηγοριοποιεί τον κίνδυνο (hazard), όχι το ρίσκο (risk).
Ο κίνδυνος δηλώνει τη δυνατότητα βλάβης. Το ρίσκο την ποσοτικοποιεί ως πιθανότητα.
πχ:
- Υπάρχει κίνδυνος να σε χτυπήσει μετεωρίτης ενώ περπατάς; Ναι.
- Ποιο είναι το ρίσκο; Απειροελάχιστο.
Αυτό είναι σημαντικό, διότι το *ρίσκο* της καρκινογένεσης των συστατικών τροφών, το βλέπει άλλη επιτροπή του ΠΟΥ: η JEFCA (Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives), η οποία μάλιστα έχει ζητηθεί να κάνει την αναφορά της για την ασπαρτάμη την ίδια ημέρα με την IARC: 14/7.
Η ΙARC λοιπόν χρησιμοποιεί ένα σύστημα 4 κατηγοριών κινδύνου καρκινογόνων:
1 - Υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση σε ανθρώπους.
2Α - Περιορισμένη τεκμηρίωση σε ανθρώπους, αρκετή σε πειραματόζωα.
2Β - Περιορισμένη τεκμηρίωση σε ανθρώπους και πειραματόζωα.
3 - Ανεπαρκή τεκμηρίωση.
Το ρεπορτάζ του Reuters λοιπόν αναφέρει ότι η ασπαρτάμη θα κατηγοριοποιηθεί για τον κίνδυνο καρκινογέννεσης, στην κατηγορία 2Β (θα δούμε αν αυτό επαληθευτεί).
Σε αυτη την περίπτωση, στην κατηγορία αυτή μπαίνουν ουσίες για τις οποίες υπάρχει *περιορισμένη τεκμηρίωση* γενικώς.
Στην ίδια κατηγορία υπάρχουν 322 ουσίες, όπως:
- Το καφεϊκό οξύ (καφές, φρούτα & καρικεύματα)
- Το γνωστό καρδιοπροστατευτικό φάρμακο διγοξίνη
- Τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία των κινητών τηλεφώνων
- Η προγεσταγόνες ορμόνες (πχ αντισυλληπτικά).
Η λίστα εδώ:
monographs.iarc.who.int/agents-classified-by-the-iarc/
Για να αντιληφθούμε τι σημαίνει η κατηγορία 2Β, δείτε τι υπάρχει στην κατηγορία 1, δλδ σε αυτή που μπαίνει κάτι για το οποίο έχουμε επαρκή τεκμηρίωση για τον *κίνδυνο* καρκινογένεσης:
το κόκκινο κρέας, ο αμίαντος και το κάπνισμα!
iarc.who.int/wp-content/uploads/2018/11/Monographs-QA_Vol114.pdf
Είναι πιστεύω γνωστό ότι, ενώ ο κίνδυνος καρκινογένεσης από κατανάλωση κόκκινου κρέατος ή έκθεσης σε αμίαντο είναι τεκμηριωμένος και για τα 3 αυτά, το πραγματικό ρίσκο του καθενός είναι εντελώς διαφορετικό και άρα διαφορετική είναι και η βαρύτητά του για την δημόσια υγεία.
Μάλιστα βλέποντας το παρακάτω infographic του IARC, διαπιστώνει κάποιος ότι στην κατηγορία 1 περιλαμβάνονται και τα.. αλκοολούχα ποτά γενικώς!
Επομένως, η εισαγωγή της ασπαρτάμης στην λίστα 2Β της IARC δεν πρέπει να προκαλεί κανένα πανικό και πρέπει να αξιολογείται αναλογικά.
Αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι η κατηγορία 2Β δεν είναι χρήσιμη ή δεν διαπιστώνει κίνδυνο. Η ανάγνωση θα πρέπει να γίνεται στα σωστά πλαίσια: Εισάγεται η ουσία ασπαρτάμη σε μια κατηγορία διαπίστωσης κινδύνου, στην οποια εισάγονται όσες έχουν περιορισμένη τεκμηρίωση.
Προσωπικά πιστεύω ότι η έκθεση της άλλης επιτροπής, της JΕFCA, η οποία θα αναλύσει την κατηγοριοποίηση του ΡΙΣΚΟΥ στην κατανάλωση της ασπαρτάμης, είναι πιο σημαντική ως προς την σημασία της για την δημόσια υγεία, παρά η έκθεση της IARC. Μένει να δούμε τι θα πει και εκείνη.
Παρ'όλα αυτά, οι γνώσεις μας για την ασπαρτάμη είναι αρκετή και δεν πιστεύω ότι θα υπάρξουν τρομακτικές αλλαγές με την έκθεση της JΕFCA.
Η ασπαρτάμη ανακαλύφθηκε το 1965 κ πήρε άδεια χρήσης το '74. Υπάρχουν πάνω από 1700 δημοσιευμένες μελέτες για αυτήν. Δεν είναι άγνωστη ουσία.
Οι ποσότητες ασπαρτάμης που χρησιμοποιούμε σήμερα στις τροφές είναι ΠΟΛΥ πιο κάτω απ'τα ανώτατα ΗΜΕΡΙΣΙΑ όρια ρίσκου που γνωρίζουμε σήμερα, δλδ τα 40mg/κιλό βάρους. Για άνθρωπο 70 κιλών, μπορεί να καταναλώνει 2800mg/ημέρα.
Ξέρετε πόση ασπαρτάμη υπάρχει σε μια Diet Coke; 180mg..
Αυτό σημαίνει ότι με τα σημερινά όρια, για να υπερβεί κάποιος τα ΗΜΕΡΙΣΙΑ όρια κατανάλωσης της ασπαρτάμης για να έχει κάποιο ρίσκο, θα πρέπει να καταναλώνει καθημερινά 15 diet cokes.. Και θα πρέπει να το κάνει κάθε μέρα κ σε βάθος χρόνου για να αρχίσει να "χτίζει" το όποιο ρίσκο.
Αν η επιτροπή JΕFCA επιλέξει, με βάση τα όποια νέα ή παλαιότερα στοιχεία έχει, να μειώσει αυτό το ανώτατο καθημερινό όριο κατανάλωσης ασπαρτάμης με βάση τον κίνδυνο καρκινογένεσης (κατηγοριοποιημένο ως περιορισμένης τεκμηρίωσης απ'την IARC), θα το δούμε στις 14 Ιουλ.
H δική μου εκτίμηση είναι, χωρίς να έχω μαντικές ικανότητες αλλά απλά βασισμένος σε προηγούμενες παρόμοιες περιπτώσεις, ότι δεν θα δούμε δραματικές αλλαγές στο ρίσκο. Ακόμη και στο ΜΙΣΟ να πέσει το ανώτατο όριο (δλδ 20mg/k), πάλι δεν θα σήμαινε πολλά για την μέση κατανάλωση.
Παρεπιπτόντως, αν αναρωτιέται κάποιος από ΠΟΥ προκύπτει η όποια τοξικότητα της ασπαρτάμης, αρκεί να δει την χημεία πίσω από την ουσία αυτή για να αντιληφθεί κ πόσο χαμηλό ρίσκο έχει για τοξικότητα:
⚠️ Σύντομη οργανική χημεία incoming..
Η ασπαρτάμη είναι συνθετικό γλυκαντικό που αποτελείται από δύο αμινοξέα, τη φενιλαλανίνη (γαλάζιο) κ το ασπαρτικό οξύ (κόκκινο), μαζί με ένα μεθυλεστέρα (ροζ).
Με την πέψη & τον μεταβολισμό, ο μεθυλεστέρας προκαλεί παραγωγή μεθανόλης κ αυτή δίνει φορμικό οξύ. ΑΥΤΟ κάνει τη ζημιά!
Το φορμικό οξύ προκαλεί αλλοιώσεις στο DNA των κυττάρων, οι οποίες πάντα είναι πηγή καρκινογένεσης..
Αλλά ο ΧΡΥΣΟΣ κανόνας της φαρμακολογίας & τοξικολογίας λέει ότι ΜΟΝΟ η ποσότητα (συγκέντρωση) καθορίζει αν κάτι είναι τοξικό ή όχι. Αυτή η ποσότητα είναι που καθορίζει το ρίσκο.
Η μεθανόλη (η πηγή του φορμικού οξέως) που παράγεται από την ασπαρτάμη που βρίσκεται στα αναψυκτικά είναι περίπου 50mg/λίτρο. Tο οποίο είναι 3 φορές λιγότερο από την μεθανόλη που υπάρχει στον χυμό πορτοκάλι, κ 4 φορές λιγότερο από αυτήν στο κρασί!
cot.food.gov.uk/sites/default/files/cot/cotstatementmethanol201102revjuly.pdf
'Αρα, καταλαβαίνει κανείς ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία αναστάτωση από το ρεπορτάζ του Reuters ή την επικείμενη αναφορά των IARC/JAFCA. Επιστημονικά υπάρχει σίγουρα κάποιο ενδιαφέρον, αλλά θεωρώ απίθανο να υπάρξουν μεγάλες αλλαγές σε θέματα δημόσιας υγείας.
End/🧵
BTW, ευχαριστώ τον @michalaros για την φιλοξενία στο @SigmaTV και στο @RadioProto αυτές τις ημέρες, όπου είχα την δυνατότητα να αναφέρω κάποιες από αυτές τις πληροφορίες στο ευρύ κοινό.
@michalaros @SigmaTV @RadioProto ΥΓ: για όσους/όσες θέλουν να διαβάσουν τι λένε κάποιοι γνωστοί (διεθνώς) επιστήμονες για το θέμα, ένα από τα ρεπορτάζ που αξίζει να διαβαστεί είναι το παρακάτω από το SMC:
sciencemediacentre.org/expert-reaction-to-reuters-reporting-that-they-understand-that-iarc-are-expected-to-categorise-the-sweetener-aspartame-as-possibly-carcinogenic-to-humans-in-july/
#ScienceComm